Oddziaływanie elektromagnetyczne na człowieka
Pole elektromagnetyczne powstaje na skutek oddziaływania sił pomiędzy obiektami naładowanymi elektrycznie. Obecnie jesteśmy narażeni na silne działanie pola elektromagnetycznego, które znajduje się wszędzie tam, gdzie płynie prąd. Tak więc, znajdziemy je w pobliżu gniazdka elektrycznego, radia, telewizji czy wi-fi. I choć naukowo nie udowodniono jaki wpływ ma oddziaływanie elektromagnetyczne na stan zdrowia użytkowników, to jednak warto jest znać poziom pola elektromagnetycznego, które wokół nas się znajduje. Służą temu pomiary elektromagnetyczne.
Okresowe pomiary elektromagnetyczne
Inspekcja Ochrony Środowiska wykonuje, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, pomiary pól elektromagnetycznych. Szczegółowe wytyczne odnośnie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku reguluje rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 15 grudnia 2020 roku. Zgodnie z nim zakres prowadzenia badań okresowych poziomów pól elektromagnetycznych obejmuje pomiary natężenia składowej elektrycznej w przedziale częstotliwości od 80 MHz do 40 GHz. Pomiary dokonywane są w punktach pomiarowych, a ich aktualną lokalizację możemy sprawdzić na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Data dokonania pomiaru jest bezpośrednio uzależniona od specyfikacji technicznej miernika. W dniu, w którym ma być dokonany pomiar pola magnetycznego musi panować wymagana wilgotność względna powietrza, czy temperatura otoczenia. Warunkiem koniecznym do wykonania pomiaru w danym dniu jest brak opadów atmosferycznych.
Punkty pomiarowe
Załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska określa sposób wyboru lokalizacji punktów pomiarowych oraz sposób prezentacji wyników pomiarów. Punkty pomiarowe są umiejscowione w każdym mieście w województwie w ilości uzależnionej od jego liczby mieszkańców. Natomiast na obszarze gmin wiejskich wyznacza się jeden punkt pomiarowy. Z kolei sonda pomiarowa w celu pokazania jaki jest prawidłowy poziom pola elektromagnetycznego musi zostać umiejscowiona w odpowiednich odległościach i poziomach od pewnych punktów. Pomiar natężenia pola elektromagnetycznego wykonuje się jeden raz w roku kalendarzowym w godzinach od 8 do 16, nieprzerwanie przez pół godziny.
Pomiary elektromagnetyczne wykonywane przez laboratoria akredytowane
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 roku określa dopuszczalny poziom pól elektromagnetycznych, które stanowią załącznik do niniejszego dokumentu. Obecnie obowiązujące poziomy dopuszczalne w środowisku wynoszą dla wysokich częstotliwości od 28 V/m do 61 V/m. Pomiarami pola magnetycznego zajmują się również akredytowane laboratoria pomiarowe. Wykonują one na zlecenie zamawiającego pomiar natężenia pola elektromagnetycznego. Ma to znaczenie w szczególności, gdy jesteś osobą zatrudniającą pracowników i musisz spełniać normy określone przepisami BHP.
Pole elektromagnetyczne generowane przez sieci mobilne i nadajniki DVB-T
W roku 2021 ruszył system SI2PEM, gdzie możemy sprawdzić poziom pola elektromagnetycznego, generowanego przez sieci mobilne i nadajniki DVB-T. Po wejściu na stronę si2pem.gov.pl uzyskujemy dostęp do mapy Polski, na której przedstawiono położenie stacji bazowych telefonii komórkowych i nadajników DVB-T, a także wyniki pomiarów pola elektromagnetycznego wokół nich.
Wpływ pola elektromagnetycznego na człowieka
W dzisiejszych czasach ciężko wyobrazić sobie funkcjonowanie bez prądu, telefonu komórkowego, czy oglądania telewizji. Większość młodych ludzi jest uzależnionych od nałogowego używania telefonu, a także wiele dorosłych osób pracuje przed komputerem słuchając radia. Korzystanie z nich i bycie w ich pobliżu powoduje, że człowiek jest niedaleko pola magnetycznego. W niektórych miejscach oddziaływanie elektromagnetyczne jest wyjątkowo silne, a przy braku kontroli może prowadzić do groźnych konsekwencji zdrowotnych. Każde takie oddziaływanie wpływa bezpośrednio na ludzki organizm, jak również na środowisko. U człowieka może doprowadzić do zaburzeń układu nerwowego czy układu odpornościowego, a w skrajnych przypadkach - nawet śmierci. Minister klimatu w swoich rozporządzeniach, Sanepid, a także ogólne przepisy BHP dokładnie precyzują jaki poziom stanowi już zagrożenie dla człowieka. Warto sprawdzić czy zakład produkcyjny lub placówka medyczna nie przekracza dopuszczalnych norm i wykonać pomiary PEM. Często urządzenia medyczne, przemysłowe czy telekomunikacyjne wytwarzają właśnie taką silną, niebezpieczną powłokę. W sprawdzeniu siły oddziaływania tego pola magnetycznego mogą pomóc laboratoria pomiarowe.
Wiarygodne laboratoria pomiarowe
Laboratoria pomiarowe to miejsca, w których dzięki wiedzy ekspertów i specjalistycznym urządzeniom można wykonać pomiary z niewielkiej odległości od takiego silnego źródła. Aby mieć pewność co do dokładności i rzetelności wyników pomiaru natężenia pola elektromagnetycznego, warto wybrać laboratorium posiadające certyfikat PCA. Takie akredytowane laboratorium wykonuje określone badania pod ciągłym nadzorem i zgodnie z obowiązującymi normami. Aby uzyskać akredytację z Polskiego Centrum Akredytacji, trzeba spełnić szereg skomplikowanych wymagań. Procedury rozpoczynają się od precyzyjnej dokumentacji. Trzeba również wprowadzić dostosowany system kontroli jakości, stale monitorujący prawidłowość wykonanych badań. Istotne jest również, by takie laboratorium posiadało określony status prawny, który zagwarantuje obiektywizm w przeprowadzonych badaniach. Pomiary pola elektromagnetycznego wymagają nienaganności i dokładności.
Pole elektromagnetyczne a BHP
Wśród czynników mających wpływ na higienę pracy oraz jej bezpieczeństwo, coraz większą rolę mają powiązania, jakie ma pole elektromagnetyczne i BHP. W wielu zakładach niezbędne staje się prowadzenie nadzoru nad natężeniem tego czynnika. Żeby jednak prawidłowo wykonać pomiar, potrzebne jest wsparcie profesjonalnych narzędzi. Najprościej można powiedzieć, że otacza ono nas wszędzie i jest zjawiskiem naturalnym. W jego skład wchodzą wzajemnie przenikające się pola: elektryczne i magnetyczne. To emitowane przez ziemię oraz podczas burzy nie stanowi zagrożenia. Jednak rozwijając technologię, człowiek zmienia otaczający świat. Coraz obszerniejsza sieć urządzeń elektrycznych powoduje szkodliwe zwiększenie ekspozycji na działanie pola. W miejscu pracy często obecna jest duża liczba urządzeń elektrycznych. Właśnie dlatego w zakładach niezbędne są pomiary natężenia pola elektromagnetycznego.
Jak się mierzy pole elektromagnetyczne?
Współcześnie już na etapie projektowania urządzeń elektrycznych istnieje możliwość dokonania symulacji komputerowej. Dzięki niej można łatwo oszacować jak silne będą oddziaływania elektromagnetyczne. Żadna symulacja nie zastąpi jednak pomiaru. Szczególnie w warunkach współpracy wielu urządzeń. Dlatego następnym krokiem są pomiary PEM. Można je podzielić na dwa rodzaje:
- Pomiar szerokopasmowy – mierzący łącznie wszystkie sygnały zbierane przez antenę pomiarową.
- Pomiar selektywny – umożliwiający pomiar wybranej częstotliwości.
Za pomocą odpowiednich mierników prowadzi się pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy. Możliwy jest zarówno pomiar całości oddziaływań, jak i pomiar pola wybranych urządzeń. Zgodnie z przepisami, pomiarów nie należy dokonywać samodzielnie. Gwarantem miarodajności jest akredytowane laboratorium pomiarowe, które dokona pomiarów w odpowiednim czasie.
Wsparcie przez laboratorium
Dokonywanie pomiarów jest niezbędne w przypadku występowania strefy zagrożenia, Również istnienie strefy pośredniej skutkuje obowiązkiem dokonania pomiarów. Warto je przeprowadzić także przy zmianie warunków panujących w zakładzie. Wsparcie, jakie oferuje wyspecjalizowane laboratorium akredytowane zapewni precyzyjne dokonanie pomiarów.
Bezpieczna praca
Czy zastanawiałeś się kiedyś jakie niebezpieczeństwa czyhają na ciebie w pracy? Jeśli tak, to czy brałeś pod uwagę również te zagrożenia, których nie widać na pierwszy rzut oka? Jednym z nich jest występowanie pola elektromagnetycznego (PEM). Warto rozważyć pytanie czym jest to pole elektromagnetyczne i zdać sobie sprawę z jego powszechności. Pole elektromagnetyczne to połączony efekt pól magnetycznego i elektrycznego. Powstaje w sposób naturalny np. bicie naszego serca, jak również w sposób sztuczny (urządzenia w których płynie prąd). Pomimo tego, że mamy z nim styczność w małym stopniu przez cały czas, to pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy i innych okolicznościach są niezbędne.
Pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy
Długotrwała ekspozycja na to zjawisko o dużym natężeniu może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Nawet prowadzić do ciężkich chorób zawodowych. Z tego względu każdy pracodawca ma obowiązek minimalizować szkodliwe skutki tego rodzaju promieniowania wykorzystując pomiary PEM i zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze. Fale elektromagnetyczne są wytwarzane przez wiele przedmiotów codziennego użytku takich jak telefony komórkowe, kuchenki mikrofalowe. Jednakże największe natężenia pól elektromagnetycznych występują w pobliżu stacji transformatorowych oraz linii wysokiego napięcia. Osoby pracujące w ich pobliżu są szczególnie narażone na wpływ PEM. Na pracodawcach spoczywa obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków niezagrażających zdrowiu, zgodnie z zasadami BHP. Aby nie narażać pracowników na przykre konsekwencje należy regularnie wykonywać pomiar promieniowania elektromagnetycznego w pracy.
Wiarygodne pomiary
Najlepszym wyborem do uzyskania wiarygodnych wyników jest akredytowane laboratorium pomiarowe, które przeprowadza pomiary w środowisku pracy jak i w środowisku naturalnym. Laboratorium akredytowane używa do pomiaru profesjonalnych detektorów, które są w stanie wykryć najróżniejsze częstotliwości pola elektromagnetycznego, które nie zawsze mogą zostać wykryte przy użyciu sond do samodzielnego pomiaru.
Strona 1 z 2